การนำเสนอพันธ์ุไม้จากสวนพฤกศาสตร์ โรงเรียนพระหฤทัยดอนเมือง

 7-10210-010-061/10

     7    คือ รหัสกิจกรรมสร้างจิตสำนึกฯ 

10210 คือ รหัสไปรณีย์ประจำท้องถิ่นของโรงเรียน

010     คือ รหัสสมาชิกสวนพฤกศาสตร์ของโรงเรียนแต่ละท้องที่โดยแบ่งตามรหัสไปร์ณีย์แต่ละดรงเรียนไม่เหมือนกัน 

061     คือ รหัสหมายเลขการขึ้นทะเบียนพันธุ์ไม้ลำดับที่61 สายหยุด

/10     คือ จำนวนชนิดต้นไม้

สายหยุด

ที่มาของรูปภาพ

ชื่อ: สายหยุด

ชื่อท้องถิ่น:กล้วยเครือ (ภาคกลาง) เครือเขาแกลบ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) สาวหยุด เสลาเพชร (ภาคใต้)

ชื่อวิทยาศาสตร์: Desmos chinensis Lour.

วงศ์: กระดังงา(ANNONACEAE)

ถิ่นกำเนิด: มีถิ่นกำเนิดจากประเทศจีนตอนใต้ตลอดจนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ส่วนที่เป็นแผ่นดินใหญ่

ต่อลงไปจนถึงแหล่งมลายู รวมถึงประเทศไทยด้วย

แหล่งข้อมูลจาก

ลักษณะลำต้น: ไม้เถาเลื้อยหรือไม้พุ่มรอเลื้อยมีความยาวหรือความสูงประมาณ 1-5 เมตร เปลือกเถาเป็นสรน้ำตาลเข้มเกือบดำ ตามกิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลปกคลุมอยู่หนาแน่น มีรูระบายอากาศ พอกิ่งแก่จะเกลี้ยงเป็นสีดำและมีรูอากาศจำนวนมาก

ที่มาของรูปภาพ

  ลักษณะใบ ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปขอบขนาน หรือรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลมหรืออาจจะพบติ่งแหลม โคนใบมนหรือเส้าเล็กน้อย ส่วนขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ใบมีขนาดกว้่งประมาณ3-7เซนติเมตร และยาวประมาณ6-15เซนติเมตร หลังใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ส่วนท้องใบเรียบเป็นสีเขียวนวล เนื้อใบบางและเหนียว มีขนกระจายอยู่ทั้งสองด้าน พบมากที่ใบอ่อนและแผ่นใบด้านล่าง ใบอ่อนเป็นสีแดง

ที่มาของรูปภาพ

  ลักษณะดอก ดอกสายหยุดออกดอกเดี่ยว โดยจะออกด้านล่างตรงข้ามกับใบ ตอนเริ่มออกเป็นสีเขียวและต่อมาดอกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองถึงสีส้มอ่อน กลีบดอกมี6กลีบ แบ่งเป็น2ชั้น กลีบดอกนอกแยกกัน3กลีบ ลักษณะเป็นรูปร่างขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมวงรี แต่ละกลีบมีลักษระบิดงอ โคนกลีบดอกมีรอยคอดใกล้กับฐานดอก ปลายแหลม โคนตัด ส่วนขอบเรียบหรือเป็นคลื่น มีขนนุ่มกระจายอยู่ทั้งสองด้าน กลีบดอกด้านในมี3กลีบ มีขนาดเล็กกว่าดอกชั้นนอก มีลักษณะเป็นรูปหอกปลายแหลมโคนตัดขนนุ่มสั้นทั้งสองด้านรูปร่างคล้ายทรงกระบอก อับเรณูเกลี้ยงเป็นสีเหลือง ดอกมีกลิ่นหอมและบานอยู่ได้นาน ก้านยาวประมาณ2-8เซนติเมตร

ที่มาของรูปภาพ

  ลักษณะผล  ผลสายหยุดออกผลเป็นกลุ่ม มีประมาณ5-35ผลย่อย ผลย่อยแต่ละผลจะมีลักษณะคล้ายกับลูกปัดคอดคือจะคอดเป็นข้อๆระหว่างช่วงเมล็ดได้ถึง7ข้อ แต่ละผลจะมีขนาดกว้างประมาณ5เซนติเมตร และยาวประมาฯ2-4เซนติเมตร ผิวผลเรียบเป็นมัน ผลสดหรือผลอ่อนจะเป็นสีเขียว เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีดำเป็นมันและห้อยลง ก้านผลย่อยยาวประมาณ8มิลลิเมตร ก้านช่อผลยาวประมาณ2-3.5เซนติเมตร  มีขนกระจายตามก้านผลและก้านผลย่อย ภายในผลจะมีเมล็ดประมาณ2-5เมล็ด เม็ดมีลักษณะผิวเกลี้ยงและเป็นสีน้ำตาล มีขนาดกว้างประมาณ0.4-0.5เซนติเมตร ยาวประมาณ0.6-0.8เซนติเมตร โดนจะติดผลในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม

    ผลดิบ

ผลสุก

ที่มาของรูปภาพ

แหล่งข้อมูลจาก

ฤดูการออกดอก : ออกดอกตลอดปี โดยจะออกมากในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนสิงหาคม

(มักออกดอกมาในช่วงฤดูฝนและต้นฤดูหนาว)    

เวลาที่ดอกหอม: หอมตอนพลบค่ำถึงสาย

ข้อดีของพันธุ์ไม้:

เป็นพันธุ์ไม้หอมที่ส่งกลิ่นหอมแรงมาก ออกดอกดกชนิดหนึ่ง

สามารถปลูกได้ดีในพื้นที่มีแสงน้อย ต้องการแสงประมาณ 50 - 70%

เป็นพันธุ์ไม้หอมที่ค่อนข้างอดทนต่อสภาพแวดล้อม

สายหยุดยิ่งอายุมากยิ่งออกดอกมาก ขนาดของดอกจะใหญ่และสีเหลืองเข้มขึ้น

สรรพคุณของสายหยุด: 

1.ดอกสดนำมาบดเป็นยาหอม บำรุงหัวใจ (ดอก)

2.ใช้ดม ช่วยแก้ลมวิงเวียน (ดอก)

3.รากและดอกมาสกัด มีสรรพคุณเป็นยาแก้ไข้ (ราก,ดอก)

4.ตำรายาไทยใช้รากต้มเป็นยาแก้ท้องร่วง (ราก)

5.ต้มรากมีสรรพคุณเป็นยาแก้ท้องเดิน (ราก)

6.ใช้อบแห้ง เป็นยาแก้บิด (ราก)

7.ตำรายาพื้นบ้านทางภาคอีสานจะใช้รากนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ปวดเมื่อย (ราก)

8.ต้นและรากใช้เข้ายาหอม หรือเข้ายาอาบอบ รักษาอาการติดยาเสพติด (ต้นและราก)

ประโยชน์ :สามารถนำมาใช้สกัดน้ำมันหอมระเหยได้ โดยใช้ดอกสดนำมากลั่นเอาน้ำมันหอมระเหย ด้วยวิธีการต้มกลั่นจะได้น้ำมันหอมระเหยร้อยละ 0.005 ซึ่งน้ำมันหอมระเหยอาจนำไปใช้ในทางสุคนธบำบัด (Aromatherapy) หรือใช้ทำเป็นน้ำหอมสำหรับเครื่องสำอางต่าง ๆ 

น้ำมันหอมระเหยกลิ่นสายหยุด ตัวอย่างสินค้า

ครีมทาผิวกลิ่นสายหยุด ตัวอย่างสินค้า

สถานที่ที่เหมาะแก่การเพาะปลูก: ในด้านการเป็นไม้ประดับ ต้นสายหยุดเหมาะแก่การนำมาปลูกไว้ในสวนดอกไม้ ปลูกริมทางเดิน ปลูกเป็นต้นเดี่ยวแล้วแต่งพุ่ม ปลูกเป็นซุ้มในบริเวณบ้านหรืออาจทำร้านให้ต้นสายหยุดได้เลื้อยขึ้นไปปกคลุมอยู่ด้านบนก็ได้ ปลูกและบำรุงง่าย เติบโตเร็ว เพาะจากเมล็ดหรือปักชำหรือตอนกิ่งเอาก็ได้

วิธีการปลูก:

คลิปการปลูกต้นสายหยุด

สายหยุดเป็นพรรณไม้ที่นิยมปลูกขึ้นร้านหรือทำเป็นซุ้ม เพื่อให้เป็นร่มเงาได้ดีควรปลูกบริเวณกลางแจ้งที่มีแสงแดดมากพอสมควร วิธีการปลูกโดยการนำต้นกล้าที่ได้จากการเพาะเมล็ดหรือกิ่งที่ได้จากการตอนมาปลูกลงดิน สายหยุดเป็นไม้ที่ดูแลรักษาค่อนข้างยาก เป็นไม้ที่โตช้าและการงอกของรากยาก หลังปลูกประมาณ3-4ปี จึงจะให้ดอก

การดูแลรักษา:

แสง สายหยุดเป็นพันธุ์ไม้กลางแจ้ง มีความต้องการแสงแดดมากพอสมควร แต่ก็เจริญงอกงามได้ดีในที่ร่มรำไรด้วยเช่นกัน

ดิน ดินที่ใช้ปลูกสายหยุดควรเป็นดินที่มีความร่วนซุยมาก มีความชุ่มชื้น ไม่มีน้ำไม่ขังแฉะ

น้ำ มีความต้องการน้ำปานกลาง ควรปลูกสายหยุดในบริเวณที่ไม่มีน้ำท่วมขัง การรดน้ำควรรดน้ำให้ชุ่มเพียงวันละ 1 ครั้ง

ปุ๋ย สายหยุดเป็นไม้ที่ไม่ต้องการปุ๋ยเสริมมากนัก แต่ในระยะแรกของการปลูกหรือช่วงที่ต้นยังเล็กอยู่ ควรให้ปุ๋ยไนโตรเจนและปุ๋ยหมักบ้าง แต่เมื่อต้นโตแล้วการให้ปุ๋ยก็ไม่จำเป็นมากนัก เรื่องโรคและแมลง ไม่พบโรคและแมลงรบกวนถึงขั้นเสียหาย

แหล่งข้อมูลจาก